"Bao vùng hoạt" lò phản ứng hạt nhân VVER
Tên của bộ phận này làm đau đầu anh em điện hạt nhân, core shroud/ thermal shield | выгородка (Vigorodka) | Bao lõi /bao vùng hoạt/ vách ngăn... nangluonghatnhan.com gọi bộ phận này là "bao lõi/bao vùng hoạt" vì nó phù hợp với vị trí, cũng như chức năng của nó trong lò phản ứng VVER.
Vị trí bên trong lò phản ứng
Phần trung gian giữa giếng lò và vùng hoạt bên trong lò phản ứng
Chức năng
Thực hiện chức năng chung của "phức hợp bên trong lò phản ứng" bao vùng hoạt có chức năng:
định hình vùng hoạt - nơi chứa và đảm bảo khoảng cách các bó nhiên liệu
lớp bảo vệ vỏ lò phản ứng khỏi tác động chùm neutron và nhiệt từ vùng hoạt
là lớp phản xạ giảm thiểu sự thất thoát neutron
Ngoài ra còn có chức năng giảm thiểu dòng chảy chất tải nhiệt không đi qua vùng hoạt, phân bố các "mẫu đối chiếu" và cảm biến đo đạc các thông số trong lò phản ứng.
"mẫu đối chiếu" - làm từ vật liệu giống với vỏ lò phản ứng, lúc mở nắp lò thay nhiên liệu thì người ta kiểm tra những mẫu đối chứng này, xác định ảnh hưởng của neutron lên vỏ lò phản ứng.
Một số lò phản ứng nước áp lực của các nước Âu Mỹ - Ấn độ - Nhật thường gom chung 2 bộ phận giếng lò và bao vùng hoạt thành cùng một bộ phận - core barrel/ core baffle, kiêm chức năng bảo vệ vỏ lò và định hình dòng chảy chất tải nhiệt.
Một số lò khác lại làm lớp này bên ngoài giếng lò (core barrel) và được gọi là "lớp bảo vệ nhiệt - thermal shield" cũng thực hiện chức năng bảo vệ vỏ lò phản ứng khỏi tác động của nhiệt và chùm neutron.
Thông số kỹ thuật - cấu tạo
Cũng giống như giếng lò, bộ phận này tiếp xúc trực tiếp với chất tải nhiệt - nước ở nhiệt độ và áp suất cao nên được làm hoàn toàn từ thép không gỉ.
Bên ngoài có dạng hình trụ đường kính 3,48m , chiều cao 4,07m , độ dày khoảng 150mm , nặng 35 tấn. Bao lõi thường được cấu tạo từ 4 vành, chúng được liên kết với nhau bở đai ốc, mỗi vành cao 0,98m.
Bên trong bao lõi có hình dạng phức tạp, nhưng nhìn chung là hình lục giác, vừa khớp với hình dạng của vùng hoạt. Bên ngoài có các rãnh chạy dọc để làm mát cho bao lõi. Phần phía trên của các kênh này khớp với mấu định hính trên giếng lò (giữ cho bao lõi không bị xoay).
Bao lõi ngoài các rãnh dọc bên ngoài ra còn có 72 kênh (lỗ) với đường kính khác nhau thực hiện chức năng làm mát khi vận hành, phân bố cảm biến và mẫu đối chiếu. Lúc thay nhiên liệu chúng còn có một số chức năng khác như: vận chuyển, bố trí các kênh khô, làm lạnh ...
Quá trình lắp đặt thử và kiểm tra các bộ phận bên trong lò phản ứng ở nhà máy sản xuất (vỏ lò phản ứng - giếng lò - bao vùng hoạt)
## Ghi chú:
Cá nhân mình chỉ nghiên cứu về lò phản ứng VVER, nên cấu tạo của các loại lò khác đa phần từ các nguồn thông tin trên mạng. Tên gọi của các bộ phận này vẫn chưa chính thức, chỉ mong mọi người hiểu vị trí, cấu tạo - hình dạng, chức năng chung của các bộ phận trong lò phản ứng để giúp đỡ cho việc nghiên cứu sau này.
Nếu có sai sót, góp ý...vui lòng liên hệ với tác giả - Nguyên Phạm
Trả lời câu hỏi kì trước "Giếng lò phản ứng hạt nhân VVER"
1/ Vì sao phải có khoảng hở tương đối giữa vành tăng độ dày và vành phân chia ?
Có bạn trả lời gần đúng "khe này để đảm bảo an toàn khi thiết bị nở ra vì nhiệt thôi". Mình chỉ bổ sung thêm là do giếng lò và vỏ lò được làm từ 2 vật liệu khác nhau, có hệ số dãn nở vì nhiệt khác nhau. Khi nhiệt độ tăng lên cả vò lò và giếng lò cùng dãn nở ra, nhưng giếng lò sẽ dãn nở ra nhiều hơn.
## Câu hỏi kì này:
1/ Vì sao bao vùng hoạt được làm từ 4 vành, liên kết với nhau bằng đai ốc chứ không được hàn thành một khối duy nhất như các bộ phận khác ?
